Poradnik dla początkujących

Sadzenie:
Krzewy borówki rosnące w doniczkach można sadzić od wiosny do jesieni. Po posadzeniu w glebę przygotowana w sposób opisany powyżej, borówkę należy obficie podlać. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na wymagania wilgotnościowe borówki amerykańskiej .Jeżeli borówkę sadzimy wiosną należy pilnować, aby rośliny miały cały czas wilgotne podłoże. Dlatego powinniśmy podlewać wiosną i latem około 1-2x w tygodniu.(ok. 10-15 l na krzew) Krzewy na działce sadzimy w rozstawie ok. 1 m w rzędzie i 1,5- 2m między rzędami. Natomiast na plantacji towarowej odległość między rzędami powinna wynosić 2,5- 3 m a w rzędzie 1-1,5

Cięcie:
Cięcie borówki wykonujemy tylko wczesną wiosną (od lutego). W pierwszych 4 latach robimy tzw. cięcie sanitarne, tzn. usuwanie pędów chorych i słabych. Dopiero po 5 roku, wycinamy pędy stare bez przyrostów jednorocznych oraz te, które zagęszczają się wzajemnie. Najstarsze pędy przycina się tuż nad ziemią.

Nawożenie:
Działkowcom polecamy mieszanki nawozów dla borówki amerykańskiej, które uwzględniają wymagania borówki. Nawożenie upraw towarowych powinno być oparte na wcześniejszej analizie gleby. W wypadku niewystarczającej kwaśności gleby należy stosować nawożenie kwaśnymi nawozami np. siarczanem amonu, lub specjalnymi nawozami do roślin kwaśnolubnych np. Agrecol. Należy jednak zwrócić uwagę, aby nie przenawozić. Nawożenie należy prowadzić co 10 dni od kwietnia do końca czerwca.

Róże

Przed sadzeniem róż, trzeba odpowiednio przygotować glebę. Jeżeli gleba jest zbyt zwięzła, spulchniamy ją na głębokość 60 cm. Aby poprawić strukturę gleby dobrze jest wymieszać ją z torfem, kompostem lub obornikiem. Róże najlepiej rosną przy pH gleby wynoszącym 6,5. Jeżeli w ogrodzie gleba jest zbyt kwaśna, przed posadzeniem róż, należy glebę zwapnować.

Przygotowania wymaga też sama sadzonka, szczególnie jeżeli jest to sadzonka z nagim korzeniem. Korzenie takich sadzonek trzeba przed posadzeniem na około 20 minut zanurzyć w wodzie, aby pobudzić je do rozwoju.

Teraz można już wykopać dołek pod krzew. Dołek, do którego posadzimy różę, musi być na tyle głęboki, aby korzenie mogły w nim zwisać niemal pionowo. Korzenie powinny być rozłożone równomiernie. W czasie zasypywania korzeni, krzew lekko podciągamy do góry, co zapewni lepsze przyleganie gleby do korzeni. Po zasypaniu, ziemię wokół krzewu udeptujemy. Po posadzeniu każdy krzew obficie podlewamy.

Przed nadejściem zimy wokół nowo posadzonych krzewów z ziemi usypujemy kopczyki wysokości 20 do 30 cm, które zabezpieczą pędy i korzenie przed przemarznięciem. Dodatkowo, w grudniu, po nastaniu większych przymrozków, na kopczyki ziemi, warto nałożyć jeszcze warstwę kory oraz gałązki z drzew iglastych

Choroby róż i ich zwalczanie

Mączniak prawdziwy

Objawy:

Na młodych liściach pojawia się biały, mączysty nalot porażone liście ulegają deformacji, ich brzegi lekko się zawijają, zwykle po kilkunastu dniach nalot zmienia zabarwienie z białego na szary, objawy w postaci plam mogą być widoczne również na pędach, szypułkach i płatkach kwiatowych,
Przyczyna:

grzyb Sphaerotheca pannosa var. rosae, porażeniu sprzyja nadmierne zwilżanie roślin w czasie podlewania,
Zwalczanie:

 jesienią wygrabiamy opadłe liście mogące być źródłem zakażenia w następnym roku, w okresie wegetacji silnie porażone pędy wycinamy, a rośliny opryskujemy 2 do 3 razy w 10-dniowych odstępach fungicydami (np. Baymat AE, Nimrod 250 EC, Rubigan 12 EC) na przemian z biopreparatami, takimi jak Bio Platt 25 EC (0,15%), Biosept 33 SL (0,1%), Bioczos BR.

Plamistość liści

Objawy:

w okresie wiosennym na liściach widoczne liczne, jasnobrązowe plamy, kształtu owalnego lub okrągłego, wokół plam tkanka żółknie, na powierzchni obumarłych tkanek widać czarne punkty będące skupieniami zarodnikowania grzyba, liście masowo opadają,
Przyczyna:

 grzyb Diplocarpon rosae, który zimuje na opadłych liściach, a jego zarodniki przenoszone są w czasie opadów deszczu,
Zwalczanie:

przy podlewaniu unikamy moczenia roślin, opadłe liście usuwamy, wycinamy silnie porażone pędy, po stwierdzeniu objawów krzewy należy opryskać 3 lub 4 krotnie, w 10-cio dniowych odstępach, stosując przemiennie fungicydy, takie jak: Bayleton 5 WP (0,2%), Bravo 500 SC (0,2%), Euparen Multi 50 WG (0,2%), Polyram Combi 70 WP (0,2%), Rubigan 12 EC (0,03%), Saprol 190 EC (0,05%), preparaty te warto stosować naprzemian ze środkami biologicznymi Bioczos BR oraz Biosept 33 SL (0,05%)

Rdza

Objawy:

okrągłe lub owalne żółte plamy o średnicy do kilku milimetrów pojawiają się na górnej stronie liści, od spodu natomiast w miejscu plam widoczne są pomarańczowe i brązowe skupienia zarodników grzyba, porażone liście ulegają deformacji, zasychają i opadają,
Przyczyna:

grzyby z rodzaju Phragmidium, zimujące na pędach i opadłych liściach, ich rozwojowi sprzyjają częste opady deszczu oraz zwilżanie roślin w czasie podlewania,
Zwalczanie:

 należy unikać moczenia liści w czasie podlewania, zbierać i palić opadłe liśćie, wycinać porażone pędy, rośliny opryskujemy kilkakrotnie w 10-dniowych odstępach fungicydami, takimi jak Baymat AE, Bayleton 5 WP (0,2%), Saprol 190 EC (0,15%), Score 250 EC (0,05%), Dithane lub Penncozeb ( 0,2 do 0,3%), fungicydy stosujemy naprzemian z biopreparatami Biosept 33 SL (0,1%) lub Bioczos BR.

Zamieranie pędów

Objawy:

brązowienie, zasychanie i zamieranie oraz jasnobrązowa nekroza pędów, często powstaje w miejscu cięcia i przesuwa się ku dołowi, powodując z czasem obumarcie całego pędu,
Przyczyna:

grzyby z rodzaju Alternaria spp., Nectria spp. lub Botrytis cinerea, Coniothyrium fuckelii,
Zwalczanie:

 usuwamy i palimy resztki pędów, na których grzyb może zimować i dalej się rozwijać, starajmy się nie ranić pędów w czasie prac pielęgnacyjnych, porażone pędy wycinamy centymetr poniżej nekrozy, nad silnym bocznym pąkiem, rany po cięciu smarujemy pastą Funaben 03 PA lub farbą emulsyjną z dodatkiem fungicydu, np. Topsin M 500 SC, Sportak 450 EC,

Szara pleśń

Objawy: na płatkach kwiatowych pojawiają się wodniste, liczne, szybko powiększające się plamy, z czasem całe kwiaty ulegają zgniliźnie i stają się miękkie, pokrywają się obfitym, szarym, pylącym nalotem, z porażonych kwiatów nekroza przechodzi na pędy i powoduje ich zamieranie,
Przyczyna:

grzyb Botrytis cinerea, rozwojowi patogenu sprzyja wysoka wilgotność powietrza,
Zwalczanie:

przede wszystkim wycinamy i palimy silnie porażone pędy, pomogą opryski preparatami, takimi jak Kaptan 50 WP (0,2%), Euparen 50 WP (0,2%), Euparen Multi 50 WG (0,2%), Rovral Flo 255 SC (0,2%), Sumilex 500 SC (0,1%).

Maliny, malinojeżyny, jeżyny

TECHNIKA SADZENIA MALIN

Rzędy malin wytycza się za pomocą sznura i palików. Następnie należy wykopać dołki głębokości około 15 cm i umieścić w nich sadzonki na tej samej głębokości, na jakiej rosły w szkółce. Po zakończeniu sadzenia zaleca się przycinanie sadzonek tuż nad ziemią i palenie pędów usuniętych aby zapobiec porażeniu plantacji przez zamieranie pędów malin. Nowe pędy wybijają wiosną z szyjki korzeniowej. Podobnie jak maliny czerwone sadzimy również maliny czarne i jeżyny, z tym że te ostatnie przycinamy około 20 cm nad ziemią.

WIOSENNE CIECIE MALIN OWOCUJACYCH

Krzewy malin mają tendencję do rozrastania się i łączenia w jeden gęsty i szeroki żywopłot, do czego nie należy dopuszczać. Odrębność krzewów uzyskuje się usuwając odrosty korzeniowe. Wiosną należy wykonać przegląd pędów wyrosłych w ubiegłym roku, powinno ich pozostać od 8 do 12. Jeżeli jest więcej to wycina się najsłabsze. W ciągu okresu wegetacyjnego ze starej karpy i korzeni wyrastają nowe pędy. W każdym krzewie należy zostawić 10 najsilniejszych i najzdrowszych pędów, resztę wycina się zanim osiągną wysokość 15 cm. Utrzymując plantację złożoną z odrębnych krzewów nie tylko nie spowoduje się zmniejszenia plonu, lecz przeciwnie, zwiększy się go ponieważ silne pędy owocują obficiej, a dodatkowo lepiej ochronić jest przed chorobami grzybowymi.

CIĘCIE KRZEWOW MALIN PO ZBIORZE OWOCOW

Należy wycinać przy ziemi i palić stare, dwuletnie pędy. Pozbywamy się w ten sposób ewentualnych źródeł zakażenia patogenami. Powinno się to robić nawet na tych plantacjach gdzie nie ma objawów chorobowych zamierania pędów malin. Można pozostawić wycięte pędy aż do września. Zaschną one do tego czasu i zaczną się kruszyć. W tym stanie znacznie łatwiej jest je wybrać i wyrzucić niż latem. Latem zarodniki grzybów rozprzestrzeniają się słabo, dlatego też można stare pędy pozostawić do jesieni, kiedy ich wyrzucenie zajmie mniej czasu.

ZBIOR OWOCOW

Maliny należą do owoców wrażliwych na uszkodzenia i gnicie. Należy zbierać je w stanie dojrzałości zbiorczej gdy barwa owoców przechodzi z różowej we właściwą, zwykle na 2 - 3 dni przed dojrzałością spożywczą. Zbiera się maliny bez dna kwiatowego do łubianek o pojemności 2 kg. Pojemniki wypełnia się w 2/3 aby owoce się nie pogniotły. Wydajność zbioru malin wynosi około 2 do 5 kg na godzinę.

Porzeczka

SADZENIE

Rozstaw rzędów zależny jest od odmiany i klasy gleby np. titanię na glebach żyznych ze względu na silny wzrost sadzimy minimum 4m, a na piaszczystych można zastosować rozstaw 3,5m. Odległość pierwszego rzędu od granicy pola powinna wynosić minimum 2m. Szerokość uwroci minimum 5m. Maksymalna długość rzędów 400m.

PIELĘGNACJA

Porzeczka aby dobrze owocowała musi być stale odnawiana (należy usuwać starsze, często wyschnięte i zakażone chorobami pędy).Pędy leżące należy bezwzględnie wyciąć ponieważ przeszkadzają w mechanicznym zbiorze. Można je usuwać ręcznie wycinając je pojedynczo (co jest bardzo czasochłonne), lub stosując odpowiednie urządzenia tzw. "podcinarki". Po 7-8 latach dobrze jest odmłodzić rzędy poprzez całkowite ścięcie wszystkich pędów.

OCHRONA

Porzeczki jak każde inne rośliny uprawne są atakowane przez różnego rodzaju choroby i szkodniki. Poniżej przedstawiam listę najważniejszych chorób i szkodników atakujących porzeczkę, oraz środki chemiczne którymi je zwalczam. Zalecam stosowanie wymienionych środków zamiennie, ponieważ stosowanie tego samego środka przez dłuższy czas powoduje zmniejszenie jego skuteczności działania (szkodniki i choroby uodparniają się).Zbiór mechaniczny niestety uszkadza krzewy porzeczki co powoduje znaczne zwiększenie podatności krzewów na choroby i szkodniki (szczególną uwagę zwracam tutaj na Pryszczarka pędowego, na którego oprysk należy wykonać natychmiast po zbiorze).Jeżeli kombajn pracuje na różnych plantacjach wskazane jest odkażanie maszyny przy przejazdach na kolejne plantacje, ponieważ może przenosić choroby..

Winorośl

SADZENIE WIOSENNE

Im sadzonka krótsza, tym obniżenie większe i głębsze. Sadząc krótkie sadzonki w głębokim obniżeniu uzyskuję taki sam efekt jak sadząc sadzonki długie bez obniżenia, tzn. podziemny pień i głęboki system korzeniowy. Obniżenie znika po wyrośnięciu pędów - w trakcie prac uprawowych.

CIĘCIE

Tnie się w okresie spoczynku tj. od opadnięcia liści do ruszenia soków. Wycina się więc około 90% wszystkich młodych pędów [latorośli]. Na krzewie zostawia się najczęściej tylko 2 do 4 latorośle po 5 - 6 oczek u odmian słaborosnących i po około 10 -12 oczek u odmian silnierosnących.

OCHRONA

Jednak jeśli pokusimy się na odmiany wrażliwe choroba jest niemal pewna. W praktyce jest to prawie wyłącznie mączniak rzekomy. Od początku kwitnienia pilnie obserwuję liście zwłaszcza młode. Objawy występują w postaci plam mniej więcej wielkości odcisku palca. Mogą być jak tłuste, wodniste, niby inny odcień liścia. Liście nieco się falują. Z reguły wypada to tuż po kwitnieniu. Natychmiast opryskuję mocnym (*) środkiem złożonym bo choroba już istnieje. Potem co około 7 - 10 dni zapobiegawczo miedzianem i 1 - 2 razy lub więcej jeżeli choroba nadal występuje. Wyleczenie starszych porażonych liści jest - uważam - niemożliwe, dlatego chodzi o to, by nowe liście były zdrowe. Nie opryskuję przed deszczem - zwlekam nawet kilka dni. Deszczowa pogoda i rosa w nocy zmuszają do częstrzych zabiegów. Opryskuję również grona!

Wrzosy

Wrzosy są roślinami dość łatwymi w uprawie. Rosną szybko i nadają się do zadarniania dość dużych powierzchni. Kwitną bardzo długo, a w okresie kiedy nie ma na nich kwiatów, mogą zdobić swoimi liśćmi, które zależnie od odmiany, mogą być ciemno lub jasnozielone, szare, cytrynowe lub żółte. Zastosowanie tych roślin może być wielorakie: można je umieszczać w sąsiedztwie grupy innych krzewów, mogą służyć do obsadzania różnego rodzaju pojemników. Najpiękniej jednak wyglądają duże płaszczyzny tych roślin. Polany porośnięte wrzosami kwitnącymi fioletowo należą do najpiękniejszych leśnych widoków.

Liczne zalety tych roślin powodują, iż warto założyć wrzosowisko w swoim ogrodzie.

SADZENIE

Na 2 godziny przed wysadzeniem, sadzonkę wraz z doniczką zanurzamy na kilka minut w wodzie. Sadząc rośliny musimy pamiętać, by w ziemi znalazł się cały system korzeniowy. Zapewnienie dobrych warunków rozwoju wymaga od nas pozostawienie wszelkich pędów nadziemnych nie przysypanymi

Dla uzyskania dobrego efektu wrzosy i wrzośce sadzimy w dużych grupach na znacznej przestrzeni. Odległość między roślinami powinna wynosić od 30 do 40 cm.

PIELĘGNACJA

Kolejny konieczny zabieg to cięcie krzewinek, które zapewni obfitość kwitnienia, oraz zwarty i gęsty pokrój roślin. Przy tym zabiegu usuwamy przekwitnięte kwiatostany u ich nasady. Wrzośce kwitnące wiosną strzyżemy po przekwitnięciu - w kwietniu lub maju. Wrzosy kwitnące jesienią tniemy natomiast dopiero wczesną wiosną następnego roku, ponieważ przekwitnięte kwiatostany i nie przycięte pędy stanowią dla roślin dobre zabezpieczenie przed mrozem.

ZAKAZ KOPIOWANIA I ROZPOWSZECHNIANIA ZDJĘĆ ORAZ TEKSTÓW BEZ ZGODY SKLEPU

Wszelkie prawa do zdjęć i opisów są naszą własnością - kopiowanie całości lub jakiejkolwiek części oznacza naruszenie praw autorskich zgodnie z ustawa o ochronie praw autorskich i własności intelektualnej Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, sprost.: Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170